Manufacturer - Fabryka Nakryć Stołowych Stojadła

Wytwórnia noży w Stojadłach (Fabryka Nakryć Stołowych, Fabryka Wyrobów Metalowych) powstała w 1928 roku na bazie zabudowań Fabryki Mebli Giętych i Ram Obrazów założonej w 1908 roku przez firmę Multosa z Warszawy. Fabrykę mebli, Multos (Francuz z pochodzenia) sprzedał w 1927 roku warszawskiemu bankierowi Koralowi Fogelnest. Rodzina Fogelnest wyposażyła zakłady w nowe maszyny i przebranżowiła go - w 1928 roku powstała Fabryka Wyrobów Metalowych w Stojadłach Firma Fogelnest i Wspólnicy "IFOSTO" (IzaakFOgelnestSTOjadła). Założycielem fabryki był J. Fogelnest, pierwszym dyrektorem był jego brat Bernard Fogelnest. Inicjatorem powstania fabryki Koral Fogelnest. Pierwotnie w zakładach wytwarzano sztućce z blachy nierdzewnej i aluminiowej oraz proste noże z drewnianym trzonkiem. Firma produkowała zarówno na rynek wewnętrzny, jak i na eksport. Do II WŚ firma pozostawała w rękach rodziny Fogelnest. W czasie wojny fabrykę przejęły władze niemieckie jako mienie pożydowskie. Prawdopodobnie podczas wojny zginęła cała rodzina oraz dyrekcja zakładów, w każdym razie po wojnie do Stojadeł wróciła na krótko tylko córka dyrektora Fogelnesta, nikt więcej. W czasie wojny zakładem kierował Alfred Witte, Polak, który przyjął obywatelstwo niemieckie. W tym czasie fabryka poszerzyła asortyment o produkcję siekier, motyk, śrubokrętów i sprzętu saperskiego na potrzeby wojska.

W 1944 roku fabrykę, ogołoconą przez Niemców ze sprzętu i maszyn ochronili przed dalszą grabieżą pracownicy zawiązując Komitet Fabryczny. W tym czasie nazwa fabryki brzmiała Fabryka Wyrobów Metalowych J. Fogelnest pod Tymczasowym Zarządem Państwowym w Stojadłach. Wytwarzano w niej na początku aluminiowe łyżki i widelce na potrzeby Armii Czerwonej, materiały do produkcji tych sztućców czerpano miedzy innymi z wraków samolotów, których było sporo w okolicy. Pracownikom płacono jedzeniem. W 1948 roku fabrykę upaństwowiono. W 1951 roku powstają Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego z siedzibą w Stojadłach. Na początku lat siedemdziesiątych (1972 rok) zakłady funkcjonowały pod nazwą Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego "Minal-Domgos". Od 1975 roku wchodziła w skład Kombinatu Wyrobów Nożowniczych i Nakryć Stołowych "Gerlach" i funkcjonowała pod nazwą Fabryka Wyrobów Nożowniczych i Nakryć Stołowych. Od 1982 roku ponownie wytwarzała noże jako odrębny zakład pod nazwą Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego "Minal". Od 2002 roku firma działała pod nazwą Fabryka Wyrobów Metalowych w Stojadłach Sp. z.o.o. Obecnie firma znajduje się w stanie likwidacji (dane z grudnia 2010 r.).

Produkowała sztućce, noże kuchenne, noże specjalistyczne (np. rzeźnicze), scyzoryki oraz (prawdopodobnie) maczety (maczety wysyłane na eksport do Ghany sygnowano puncą "MADE IN GHANA"). Do połowy lat siedemdziesiątych fabryka słynęła z produkcji aluminiowych sztućców, które odlewano ręcznie - głownie noży powstawały w Gerlachu. Była to znana marka w Polsce, sztućce tej firmy stanowiły wyposażenie jadłodajni, barów i punktów żywienia w całym kraju. Wyroby aluminiowe tej fabryki wystawiano w latach siedemdziesiątych między innymi na targach w Hamburgu i sprzedawano do Afryki Środkowej. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych w Zakładach produkowano już wyroby ze stali nierdzewnej.

Sygnowała swoje wyroby puncą "STOJADŁA-NIERDZEWNE" oraz "FNS STOJADŁA", "FWM STOJADŁA", wcześniej (z pewnością przed wojną) "IFOSTO", "IFOSTO-ALPACCA".

żródło: www.navaja.pl